Меню
16+

Газета «Аха», издается с 13 июля 1944 года

27.05.2014 09:51 Вторник
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!
Выпуск 21 от 23.05.2014 г.

Түрэл хэлэеэ бү мартаял!

Автор: Мария Самбялова, Орлигой дунда hургуулиин багша
Мэнэ hая, апрель hарын hүүл багаар, Буряад орондомнай ехэ дэмбэрэлтэй уласхоорондын «Ерээдүй сагай буряад хэлэнэй урасхал» гэhэн конференци үнгэрөө юм.

Эндэбүхыманайреспубликынаймагуудhаабуряадхэлэнэйбагшанар, ламанаргэхэмэтэзонсугларжа, түрэлхэлэеэяажасаашаньхүгжөөхэтухайореоасуудалнуудтахарюубэдэрэнхөөрэлдэбэд. Иимэгүрэнтүрэдөөехэудхатай, шухалаажалБуряадреспубликынБуддыншажанииетолгойлогшоХамбаламаАюшеевүүсхэжэ, II-дохиконференциеэүнгэргэбэбшуу. Иигэжэтүрэлхэлэндээ, түрэларадтааүнэнзүрхэнhөө hанаагаазобожо, мартаhанюумэеэ hэргээхэ, орхигдоhонзаншалаадэмжээхэгэжэехэоролдолгогаргажабайхаданьехэл hайшаалтайбайнагээшэлдаа. Нээрээшье, хэдышьетүрэлхэлэеэ, еhозаншалаахүгжөөегэжэбайбашье, жэлhээжэлдэтүрэлхэлэндээрээхөөрэлдэхэзомнайүсөөнболожолбайнахаюм. Энэмнайсагайтүргэнурасхалайзаршамаар, олон hониншэнэнаучно-техническэхүгжэлтынэрилтээриимэюумэнүүдушаржалбайгааюмбэзэ.

Тиигэбэшье, арадзомнайзүрхэсэдьхэлээрээтүрэлхэлэнэйнгээтүлөө hанаагаазобобол, саашанхихүгжэлтэеэбодожо  үзэбэл,  иимэхархисмуубайдалhааньгарахабэзэбдигэжэнайдагдана. Юундэбгэхэдэ, нэнтүрүүнзалууүетэнэхээсэгын hайхан hургаалhаа, гэрбүлыннангинсахигдахазаншалhаанаhанайнгаахаргызамэхилнэхаюм.

ХүндэтэХамбаламаАюшеевконференциинэхиндэүгэхэлэхэдээ: «Ямаршьеяhатаннэнтүрүүнөөрынхэлэндээрэюумэбодожоүзэдэг. hүүлээрнь  тэрэнээухаанбодолоороо, зүрхэсэдьхэлээрээгүйлгөөдгаргана. Тэрэородоор hанажаүзэхэдэ, хэлэхэдэнамдабэлэнбайнагэгшэдюумэгүнзэгыгөөрбодомжолдоггүйхүнүүдболоно,» — гэжэтэмдэглээ.

Саашань   хэлэхэдээ: «Мүнөөдэрүнэнзүрхэнhөөньуярнагүйбди, баярланагүйбди, юундэбгэхэдэбуряадүгэнүүдэйшьеудхамэдэнэгүйбди. Дэлхэй дээрэ 6 ухаан бии: шэхэнэй, нюдэнэй, аманай, толгойн, сэдьхэлэй, зүрхэнэй. Жэшээнь, нэгэ  үгэ хадуужа абаад, сэдьхэлээрээ ябуулжа, амаараа гарганабди. Сэсэн мэргэн үгэнүүд Бурхан багшын бодол гаргана гээшэ. Тиихэдээ Бурхан багшын адис  тай хүнүүд болоно.

Хэлэмнай үгэнүүдhээ бүридэ-нэ. Аймагуудай хэлэн бүхэн түрэл хэлэнэймнай баялиг болоно. Бүхы буряадуудай хэлэ суглуулбал, хэлэмнай үшөө гоё, баян болохо. Тиигэжэ нэгэ ехэ толи болгожо гаргажа шадабал тон hайн бэлэй. Энэ ехэ ажал ламанарта үгтөө. Этигэлов Хамба лама шэнги манай буряад хэлэн бэшэ яhатанай зониие гайхуулха байха.

Мүнөөдэр эдихэ ууха юумэн тухай урид шиидэхэ бэшэ, харин түрэл хэлэеэ, заншалаа урид hэргээхэ хэрэгтэй. Хэрбээ энэниие тоонгүй өөhэдыгөө хосороогоо болбол, ямаршье эдихэ ууха юумэн манда хэрэггүй болохо. Энээниие ойлгохогүй ноёд түрэл арадайнгаа дайсад болоно,» — гэхэ мэтэ олон удхатай үгэнүүдые хэлээ гээшэ.

Конференцидэ нютаг нютагhаа ерэhэн багшанар, ламанар бэлдэhэн элидхэлнүүдээ уншахадаа, нютаг үгэнүүдэй суглуулбари хэр зэргэ  ябажа байhые гэршэлээ.

Манайшье нютагhаа хүндэтэ Баир ламбагайн ударидалга доро бүлэг шэнжэлэгшэдэй элидхэл эльгээгдэhэн байгаа. Би тэрэнииень тобшохоноор хөөрэжэ үгэhэн байнаб. Элидхэл бүхэнэй hүүлдэ Хамба лама ажалнуудай hайн муу талыень, дутуу дундыень шүүмжэлэн элирүүлжэ, хэлэжэ үгөө.

Тиигэжэ нютаг бүхэн өөhэдынгөө нютаг үгэнүүдые түргэн суглуулжа, толи болгожо эльгээхые дурадхаа гээшэ.

Энэ конференцидэ  Сэлэнгын аймагай  Цолгын hургуулиин багша «бүхы нютагаараа эдэбхитэй оролдожо, 3 мянган үгэ суглуулаабди» — гэхэдэнь, ехэл омогорхолтой байгаа.

Иигэжэ түрэл хэлэеэ, ёhо заншалаа, буряад нэрэеэ мартангүй сахижа, хүмүүжүүлжэ, саашань дамжуулжа, өөhэдыгөө дээшэнь бодхооел!

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи.