Меню
16+

Газета «Аха», издается с 13 июля 1944 года

24.02.2015 16:00 Вторник
Категории (2):
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!
Выпуск 7 от 19.02.2015 г.

Сагаан hара

Автор: Бавуудоржын Баярмаа

Сагаалган — үбэлэй hара үнгэржэ, хабартай золгохо эхинэй үдэр. Хабарай hара гарахада, үбэл хэдыгээр үнгэрөөшье hаа, ута  үдэрнүүд захалжа, үбэлдэ хэрэглэхээр бэлдэhэн зөөри бага сага, малдаа абаhан үбhэ тэжээл дуудаха тээшээ ойртожо, муу ХАРА hара эхилбэ гэжэ хэлэдэг байгаа.

Тэрэнээ сагааруулха, хуу  hайн hайханаар үнгэргэхэ гэжэ сагаалдаг болоо. Тиигээд Сагаалган гэжэ нэрлэhэн байна. Иигээд энэ үдэрэй захалхада бүхы зүйл, hанаамнай сагаан арюухан байг гэжэ сагаан сүүгэй дээжээр тэнгэри хангайдаа үргэжэ, сагаан эдеэгээ эдижэ, гал гуламтаяа арюулан тахижа, урда жэлэйнгээ муу юумые хуу мартан, hанаан сооhоо гарган хаяжа, бүхы юумэеэ шэнээр эхилдэг байна. Сагаалганда, шэнын нэгэндэ хуу барандаа шэнэ дэгэл малгай оёжо,  бурхан тэнгэридэ би буряад хүнби гэжэ танигдахаяа, буряад хубсаhаа үмдэдэг байгаа. Сагаан hарын эхинэй  үдэр шэнын нэгэндэ  үглөө эртэ наран гараагүйдэ бодожо, галаа түлеэд,  наранай hая гарахатай адли, hангаа табижа, дээжээ  үргөөд, бурхан тахилаа hэргээжэ,  өөhэдөө сүүгээр  дотор сэдьхэлээ арюулан ами хүрэжэ, тэрэ жэлэйнгээ анханай сай амтархан уудаг. Энэ үдэр хараал хэлэдэггүй, хоб зугаалдаггүй, элдэбын муу үйлэ хэдэггүй. Гаража байгаа шэнэ жэлэй нюур шарай энэ үдэрэй ябадал hуудал ямар байгааб, тиимэл байдаг, үргэлжэлдэг байна гэжэ хэлэдэг. Урданай заншалаар энэ үдэр аха дүү ураг түрэлэйнгээ гү, али ойро байгаа эгээн үндэр наhатай зондо ошожо, хоёр гараа-раа тохоног дороhоонь түшэжэ, амар мэндыень мэдэжэ золгодог. Энэнь ута наhа, удаан жаргалай эршэ хүсэ абадаг. Сагаалганай болохын урда үритэй байгаа болбол, тэрэнээ түлэжэ барагдуулха, хэн нэгэнтэй муудалсаа болбол, эбсэжэ hанаагаа арюулха хэрэгтэй.  Хэрбээ иигэжэ шадаагүйдэ  нүгөө жэлдэ өөртөө дарагдажа, өөрөө өөрыгөө баhажа ябадаг гэнэ. Иимэhээ Сагаалган гээшэмнай сагааруулха, сайруулха гэhэн удхатай  үгэ болоно.

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи.