Ахынгаа зониие викторинада хабаадахыетнай уринабди!

Тус викторинада аймагай дунда (юрэнхы) hургуулинуудай ахамад классуудай, 9-дэхи, 10-дахи, 11-дэхи ангинуудай hурагшад хабаадаха аргатай байгаа. Мэлс Самбуевай намтар, зохеолнууд тушаа асуудалнуудта харюунуудые викторинада хабаадагшад «Аха» газетын редакцида 2015 оной февралиин 22-ой үдэр болотор бэшэгээр «Аха» сониной хаягаар эльгээгээ, баhа аймагай гэгээрэлэй хэлтэсдэ оруулжа үгэhэн зон бии. Тобшолол хэхэдээ нэн түрүүшынхиеэ эмхидхэhэн викторинада 6 hурагшад хүдэлмэриеэ эльгээгээ. Энэ викторинын 1-дэхи турай илагшадые нэрлэе. 1-дэхи hуури Сорогой дунда hургуули-интернадай 11-дэхи ангиин hурагша Санжина Хамаганова эзэлбэ. 2-дохи hуурида Бурэнголой дунда hургуулиин 10-дахи классай hурагша Дугаров Александрай ажал гараба. 3 — дахи hуури Саяанай дунда hургуулиин 11-дэхи ангиин Сырендоржиева Ринчима Будаева Любовь хоер эзэлбэ.  hургуули дүүргэжэ ябаа эдэ эдэбхиднай саашадаа соносхогдоhон викторинада хабаадаха гэжэ найдая!

Викторина үшөө 6 поэт, уран зохеолшоноор соносхогдохо. Викторинада хабаадаhан зоной урмашуулга саашадаа 6 викторинын дүнгөөр харагдаха. Тиимэhээ викторина бүхэндэ түрүү hуури эзэлhэн зон hайн урмашуулгада хүртэхэ гэжэ найдуулая!

Саашадаа 2015 ондо ойн баяраа тэмдэглэхэ поэт, уран зохеолшодойнгоо намтараарнь, зохеохы ажалаарнь викторина  үргэлжэлүүлэгдэнэ.

Хүндэтэ уншагшад! Урда эмхидхэгдэhэн викторинада ахамад классай hурагшад тон үсөөнөөр хабаадаба гэжэ ойлгоот.  Викторина эмхидхэгшэд сугларжа, энэ мүрысөөндэ гансашье ахамад классай hурагшад бэшэ, харин аха заха зоноо хабаадахыень уринабди.  Манай Ахын арад зон буряад хэлэеэ мартаагүй, еhо заншалаа сахидаг, соел болбосоролоо мэдэдэг гэжэ мэдээжэ ха юм даа. Тиимэhээ нютагаархиднай эдэбхитэй энэ викторинада хабаадаха гэжэ бата найданабди. Викторинын хоердохи шата болбол мэдээжэ поэт, прозаик, журналист Эрдэни Чимитович Дугаровай зохеохы ажалда болон намтартань зорюулагдана. Хүхэ модон Хонин жэлэй январиин 1-дэ Эрдэни Чимитович 70 наhанайнгаа ойн баярые угтаба.

Викторинын асуудалнууд

1. Эрдэни Дугаров ехэнхидээ хэндэ зорюулжа шүлэгүүдээ бэшэдэг бэ?

2. Поэзиин замай эхиндэ ороходонь хэн нүлөө үгөөб?       

3. Нютагай шубууд гэжэ шүлэгэйнь циклдэ ямар шубуудай нэрэнүүд оронхойб?

4. Эрдэни Чимитович хэды номуудые хүүгэдтэ, ехэшүүлдэ зорюулжа бэшээб? 

5. «hасаран тухай» гэhэн шүлэгэй цикл соо ямар хүн тухай хэлэгдэнэб? Автор ямар оньhон үгэ эпиграф болгон абаhан байнаб?

6. «Аянша аляаhан» гэhэн номынь хэндэ зорюулагданхайб?  

7. Хэзээ, ямар сониндо түрүүшын шүлэгүүдынь толилогдооб?

8. Э.Ч. Дугаров хэды номой автор бэ? 

9. Бэшэhэн номуудынь хэн элдэб гое зурагуудаар шэмэглээб? 

10. Эрдэни Дугаровай энэ шүлэгые уншаад, удхыень тайлбарилан бэшэгты.

Боро хараадал

Бүүдэгэр харанхы,

Бохёоршоhон нюдөөр,

Бүхы юумэ хаража,

Бүри сэдьхэлээ борлуулжа,

Байдалаа хара болгожо,

Найдалаа ходо ахиртуулжа

Ябаха гээшэ хүн бүхэндэ

Яашагүй хүндэл даа.

Боро хараан үнгэрдэг,

Бүрэнхы тэнгэри сэлмэдэг,

Бүхы юумэн hэргэдэг,

Байрадаа бусадаг.

Гутал ганшье үнгэрдэг,

Сэдьхэлшье сэлмэдэг,

Байдалшье hэргэдэг,

Найдалшье бусадаг. 

11. Эдэ нэгэ хэды мүрнүүд ямар шүлэгhөөнь абтааб?      

Дууhыень жаргалаа гүн гэнэжэрхихэш…

…Ехэ хүнүүдэй урда

Ехээр бэеэ бү магта…

Шаналаа, гашуудаа бэшэ аад,

Шанаагаа бү тула – муудаа…

12. Толбонуудай орондо дутуу үгэнүүдыень хүсэлдүүлэн бэшэгты

Үри бэе үйлын жаргал.

Энээнhээ ехэ жаргал

Энэ наhанда үгы!

Үри бэетэй зон

Үнэр баянай жаргалые

Үглөөнэй нарантай  …,

Үдэрэй нарантай …,

Үдэшын нарантай…

… наран бүхэли hүни

Амгалан байдалай маани

… эрхи болгон уншадаг,

Үнэр баяниие мүнхэлдэг

13. Эрдэни Дугаровай түрүүшын номой нэрэ.       

14. Ямар ном сооhоонь абтаhан мүрнүүд бэ?

Бэшэ зохеолшод хэд юудшье байг.

Бил буряад үгэнүүдэй хэлэмби!

Тэдэнэй уран нугархай аялгые

Түгэс удха, hүлдэ шэнжэ нээнэлби.

15. Шүлэгэй нэрэ, дуталдаhан үгэ нэрлэгты.

Байгаалияа ходо бараалхажа,

…   гэжэ хүндэлнэм,

Бурхамни гэжэ мүргэнэм,

Буямни гэжэ этигэнэм,

Баярни гэжэ шүлэглэнэм.

16. Ямар поэдтэ эдэ мүрнүүдынь зорюулагданхайб? 

Халуун даруу зүрхэтэй,

Хамагhаа дээрэб гэдэггүй;

Урин дулаан элшэтэй,

Уян хандасаар дутадаггүй;

Хоро шаранhаа hаланхай,

Ходо зөөлэнөөр харанхай;

Урмаа хухаржа ябадаггүй

Дураар дүүрэн сэдьхэлтэй;

Урдаа юушье оруулдаггүй

Урагшаал гэhэн hанаатай;

Уран хурса хэлээрээ

Уран шүлэгөө бэшэhээр,

Бүхы эдэнээ жэншэд гэнгүй

Бүри эршэдхэн ябахадаа,

Бүри дүршэлтэй боложо,

Буянтайл хүн ябаал даа.

17. Хайрата эжы абадаа зорюулhан номойнь нэрэ нэрлэгты.

18. «Минии гэр» гэhэн шүлэгhөө эхилhэн үхибүүдтэ зорюулагдаhан уянгата шүлэгүүдэйнь ямар ном бэ, нэрлэгты.  

19. Ямар аялгаар бэшэгдэнхэйб?

Хасуурин мүшэр

Хахасалгын бэшэ – угталгын!

Хүн зон, шэнэ жэлээр!         

20. Энхэрэл гэhэн үгые поэт ямараар тодорхойлон шүлэг соогоо бэшэнэб?