Меню
16+

Газета «Аха», издается с 13 июля 1944 года

22.10.2021 10:37 Пятница
Категории (2):
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!

Ажалша хүнүүд-манай баялиг

Автор: Октябрина Дашеева

Минии эгээ дуратай хаhа Аха нютагтамни маряаhаар ерэбэ. Намарай саг Ахада хаа яа эртээр, хаа яа жэл орой ерэдэг. Юундэ, юунэйнь түлөө би алтан шара намарта дуратайбиб? Намарнай шэг шарайгаа хубилган, өөрынгөө hайхан зүhэ будаг, шэрэеэ дэлгэнэ.

Энээнтэй хамта манайшье нютаг шэг шарайгаа адлихан хубилгана.Үнинэй түсэблэhэн Зүүн Саяаниие шэнжэлэгшэ профессор С.В. Обручевай нэрэмжэтэ, Советскэ үйлсэнүүдэй харгынууд заhабарилагдажа, түргэн сагай болзор соо асфальтаар хушагдаба Намарай хура борооной hүүлдэ эгээ ута Обручевай үйлсын hая хэгдэhэн нойтон асфальт дээгүүр гэшхэлжэ, анхаран харанаб. Тогтоhон сэбэр тунгалаг шалбаагууд соо намарай хүхэ тэнгэри нэбтэ, соо харагдажа байхадал болоно, мүншье халуун орондо зэлэ татан ниидэжэ ябаhан һүрэг шубууд толотон харагдажа, тэдэнэй ганганалдаан соо «баяртай, уулзатараа баяртай…» гэhэн хахасалгын үгэнүүд дуулдахадал гэнэ. Мүн баhа харгынуудыемнай асфальтаар хушажа гое болгоhон холын хүбүүд «хүхын дуун ойртобо» гэдэгтэл хүхюутэйнууд, нютаг нугадаа, гэртээ яарана хэбэртэйнууд...

Иигэжэ манай Ахын түб Өөрлиг үдэрhөө үдэртэ шэг шарайгаа хубилгана. Үйлсэ бүхэн hүниндөө столбын фонарьнуудай галнуудhаа толорон ялаганана, мүншье баhа үдэрынь наранай элшэhээ туяа сасан байна.

Үшөө намарай шэнэ hонин гэхэдэ, ерэhэн айлшадай, маанадайшье анхарал татаха шэнэ түхэлэй (модельнэ) библиотекэ сентябриин 8-да үүдээ сэлибэ. Энэ ехэ найрта Буряад Уласай соёлой яаманай дарга Соелма Дагаева хабаадажа, урин дулаан үгэнүүдые хэлэхэдээ, иигэжэ тэмдэглэбэ: «Шэнэ оньһон арга түхеэрэлгэтэй республика соо ори ганса номой сангай байшан Ахада бии болобо. Иимэ оньhон түхеэрэлгэ ганса Буряадай гүрэнэй Үндэһэн номой сангай байшанда, гүрэнэй архив соо бии юм. Юуб гэхэдэ, номоо табяад хадагалдаг тагуудынь рельс дээрэ тодхоотой юм. Гарайнгаа нэгэ хүдэлсѳѳр томо гэгшын номтой тагуудые сааша наашань болгожо, хэрэгтэй номоо абанабди. Энэнь ажалшадай ажалые хүнгэдхэнэ, сагыень гамнана, ехэ талмай, зай эзэлнэгүй».

Һоёдой соёл культурын тематикатай, хизаар ороноо шэнжэлэлгын зорилготой, үндэҺэн буряад-һоёд түхэлэй маягаар зосоохи талань шэмэглэгдэhэн байна.

Өѳрлиг тосхоноймнай түб голдо нээгдэhэн набша намаагаар дэлгээтэй «Арбат» дээгүүр гэшхэлнэб. Зохид гээшэнь! Гоё hайхан угалзатуулжа хэhэн hандали дээрэ амаржа hуунаб. Дээрэмни гоё һарабша наранһаа, бороонhоо хамгаална. Нүхэдөөрөө уулзалга тухай хэлсэhэн хадаа хүлеэнэб.

Үхибүүд олоороо хажуугаарни субана. Һүүлэй үедэ «Арбат» айлшадай, нютаг нугымнай хүнүүдэй эгээл дуратай сэнгэхэ газарынь болоод байна.Энэ ажал федеральна «Формирование комфортной городской среды» гэһэн түсэбэй хэмжээгээр бэелүүлэгдээ.

Хажуудань шэнэ түхэлэй бэе тамирай hорилгын талмай. Талмай дээрэ бэеэ hорихо олон янзын тренажернууд, турнигууд… Үдэр бүхэндэ харахада хүн зон, үхибүүд олон. Тэдэнэр үдэртѳѳ ерэжэ, ехэ дуратайгаар бэеэ заhана, ГТО-до бэлэдхэл хэнэ. Тамирай талаар бэе махабадаа хүдэржүүлхэ бүхы юумэнүүд зохёогдонхой: зайн галай гэрэлнүүд тодхоогдоо, гоё hайхан плиткэнүүд газар дээгүүр дэбдеэтэй.

Иимэ талмайнууд бүхы поселенинүүдтэ бии болобо. Үхибүүдэй наадажа байхада харахада зохид гээшэнь! Талмай дээрэ үхибүүд танилсана, шэнэ нүхэдтэй болоно, суг элдэбын наадануудые наадана. Энэ бүгэдэ хүн бүхэнэй бэеын элүүртэ ба хүнэй ажабайдалда ехэхэн нүлѳѳ үзүүлнэ. Сентябриин 4-дэ баярай оршон байдалда энэ тамирай талмай нээгдэбэ.

— Энэ элүүр энхын, бэе тамирай паркын талмай дээрэ гансашье үхибүүд бэшэ, ехэ хүнүүд ерэжэ, hорилго хэхэ аргатай болобо. Энэмнай бэеэ hорилгын татасын түб голынь боложо үгэхэ ёhотой гэжэ батаар найданаб, — гэжэ аймагай гулваа хэлэбэ. Баhа ДЮСШ-да 2 сая 350 мянган түхэригэй сертификат «Газель» түхэлэй автобус абахыень барюулагдаа. үхибүүднай ѳѳрын унаатай болохомнай гэжэ баярланад. Хүүргэ тосхондо бэеын элүүр бололгын 2015 онhоо «Эрчинэ» лагерь хүдэлдэг. Саашадаа ганса нютагай тамиршадые бэшэ, мүн республикын тамиршадые бэлдэхэ түбынь болохо ёhотой юм. Энэ парк зоной амархын, сэнгэхын түлөө баригдаhан хадань, бидэнэр энэ сэсэрлиг соохи хэрэгсэлнүүдтэ гамтайгаар хандаха, үхибүүдэй дунда экологиин, ой модо хамгаалгын ба бэшэшье ондоо үдэрнүүдтэ зорюулhан хэмжээ ябуулгануудые үнгэргэхэ ёhотойбди.

Өөрлиг тосхондомнай шэнэ hургуули баригдажа байна. Хэшээлэй классуудай хажуугаар актово, гимнастикын, бэе тамирай заалнууд, мастерской, номой сангай таhалга ба эдеэ хоолой блок байха. Үндэhэн «Образование» түсэблэлөөр бэелүүлэгдэжэ байhан энэ барилгада 459 сая түхэриг hомологдоо. Ажалшад хойто жэлэй октябрь hарын 30 болотор барилгаяа дүүргэжэ тушаахаар хараална.

Энэ бүхы ехэ ажал, хүдэлмэри Росси гүрэнэй толгойлогшо В.В. Путинай заабаряар хүн зоной бэшэhэн Үндэhэн түһөө түсэбүүд бэелэлүүлэгдэжэ, хүсэндөө орожо байна гээшэ.

Сугларжа, үни удаан нүхэдөөрөө хѳөрэлдэжэ, уулзаhандаа сэдьхэлээ ханажа Өөрлиг һууриниие зохид таатай шэг шарайтай болгохо гэжэ оролдоhон хүнүүдтэ, энэ hайхан ажабайдалыемнай гоёоhон бэрхэ хүбүүд басагадтаа, гүрэн түрэеэ, аймагайнгаа гулваае магтан, зосоогоо баяр хүргэн баясанабди.

Октябриин 8-да баhа нэгэ ехэ hайн ушар болобо. Манай аймагай гулваа, нютагаймнай хүбүүн Матвей Валентинович Мадасов энэ жэл болоhон hунгалтын үедэ хүн зоной нэгэ дуугаар гулваагаар hунгагдаа. Энэ ушарта зорюулан, аймагай түбэй танхим соо Ахын аймагай засагай даргын тушаалые дахинаа даажа абаhан энэ арга хэмжээнэй инаугурациин баяр ёhолол үнгэрбэ. Энэ ехэ тушаалдаа үшөө олон жэлдэ арад зоноо ударидажа, бидэнэрэйнгээ дунда хүндэтэй,ямбатай, бурхатай, буянтай ажал хэрэгынь бутэсэтэй байг гэжэ зальбаран байнабди.

Энэ бүхы хэгдэжэ байhан ажал нэгэ жэлээр хэгдээ бэшэ, хэдэн олон жэлэй туршада табигдаhан түсэбүүднай бэелүүлэгдэжэ байна гээшэ.

Намарай баян сагта хүн зон хурим түрэ наяруулдаг, олон найрнууд үнгэрдэг. Наhатайшуулай үдэртэ наhатай зон, багшын үдэртэ — багшанар хүхидэг, баярладаг.

Аха нютагаймнай айл бүхэн нютаг нугадамнай боложо байhан хубилалтануудые харан, жарган, баясажа hуухыень үреэгээд, гэр бүлэдэнь амгалан элүүр байдал, эдихэ уухань, эд барааниинь элбэг дэлбэг байхань болтогой гэжэ шэбшэжэ hууял даа.

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи.