Юртэмсын хүн түрэлтэндэ эхэ хэлэнhээ ондоо мүнхын аршаан үгы

ЭнэмүрысөөндэманайАхынаймагhааС.Г. ДугаровайнэрэмжэтэБурэнголойюрэнхыэрдэмэйдунда hургуулиин 7 шабинар: ГуржапБаторов — 4-дэхианги, ПапаеваАйлана – 6-дахианги, ШарастепановБато – 6-дахианги, ДугароваСаяна – 7-дохианги, ДанцарановаАлтана – 8-дахианги, БаторовМунко-Жаргал – 8-дахианги, ДамбаевНамсарай – 8-дахикласс, ТуянаВалерьевнаШарастепанова, ОюнаЦыденовнаБудажаповабагшанартаяаИвалганютагошожо, эрхимээрхабаадажаерэhэнбайнад. БүхыдээрээЗабайкалиhаа, Эрхүүможоhоо, Буряадороной 52 hургуулиинтүлөөлэгшэдхамтаржаэнэмүрысөөндэхабаадаа. Тус мүрысөөн Буддын шажантай заншалта Сангхын дурадхалаар эмхидхэгдээ.

Буряад хэлэнэй гайхамшагта баялиг болохо нютаг хэлэнүүдые алдангүй үлөөхэ, нютаг хэлээрээ харилсаха таарамжатай оршон байгуулхын тула хүүгэд, залуу-шуулые  буряад  хэлэ  үзэхэдэнь урма-шуулан дэмжэжэ, түрэл арадайнгаа баялиг болохо эжы, абынгаа хэлэ сэгнүүлжэ hургаха гэhэн зорилгонуудтайгаар үн-гэрhэн байна.

Мүрысөөндэ хабаадагшад түрэл хэлээрээ хөөрэлдэхэ, hанал бодолоороо  найруулан зохёохо дадалтай болон дүршэлтэй байха ба нютаг бүхэниие түлөөлжэ ерэhэн хабаадагшад өөрынгөө нютаг хэлээрээ хэлэхэ, хөөрэхэ, мүрысөө хамгаалха гэhэн эрилтэнүүд hурагшадай урда табигдаhан байна.

Мүрысөөнэй шатанууд хадаа 5 ху-шуун мал гэгдэhэн мори, үхэр, хони, ямаан, тэмээн үе наhаараа үдхэжэ hууhан буряад зоной ажабайдалай адууhа мал гээшэ. Тиимэhээ энэ хэлэндээ зорюулhан «Эхэ хэлэн-мүнхын аршаан» гэhэн мүрысөөнүүдэй шатанууд үндэhэн шагай нааданай буудалнуудай нэрээр нэрлэгдэнхэй байгаа.

Мүрысөөн хоёр шатаhаа бүридөө:

1-дэхи шата 5 хушуун мал.

1. Морин тала: буряад хэлэеэ яажа хүгжөөнэбиб?

2. Хонин тала: Баян хэлэтэй арад-ерээдүйтэй!

3. Үхэр тала: Уянгын шүрэ үлхэе.

4. Ямаан тала: hонюуша харагшадай анхаралда.

5. Тэмээн тала: Сахиха, шүтэхэ  газар-нууд.

2-дохи шата – Буддын шажан тухай. Хамбын шан абалгын тэмсээн. Нютагайнгаа буддын шажанай мүргэлэй газар (обоо, субарга, бунхан, дуган, мааниин шулуун) тухай хөөрөөнүүд байгаа. Буддын шажанай хүндэ асуудалнуудай талаар горитойхон туhа хүргэhэн манай нютагай шэрээтэ Баяр ламбагайда баяр хүргэнэбди.

Түрүүшын гурбан шангууд гэхэдэ:

1-дэхи hуури – Сэлэнгын аймагай Ноёхоной дунда hургуули – 30.000 мянган түхэриг мүнгэн шанда хүртөө.

2-дохи hуури – Хориин аймагай Ааланай дунда hургуули – 20.000 мянган түхэригтэ хүртөө.

3-дахи hуури – Үбэр Байгалай хизаарай Агын Тойрогой гимнази-hургуули, Зэдын аймагай Сагаатайн hургуули хоёр арба-арбан мянган түхэригтэ хүртөө.

Манай hургуулиин шабинар урмашуулгын 3000 мянган түхэриг мүнгэн шанда хүртөө. Тиихэдэ Гуржап Баторов хамбын гол шанда онсо шалгарhанайнгаа түлөө 1000 түхэриг мүнгэн шанда хүртөө.

Буряад арадай заншалта ажабайдалhаа абтаhан – мүрысөөнүүд үргэн дэлисэтэйгээр үнгэржэ, hурагшадай эрдэм мэдэсые шалгажа, дэмжэжэ, хэдэн талаhаа хаража, сэгнэнэ гээшэ.